فلج بلز چیست؟

فلج بلز به نوعی بیماری گفته میشود که در طی آن عضلات یک سمت صورت بصورت ناگهانی ضعیف میشوند. گاهی اوقات این تضعیف عضلات موقتی است و پس از یک هفته میتوان شاهد بهبود چشم گیر وضعیت عضلات شد. در طی فلج بلز شاهد افتادگی عضلات یک سمت صورت هستیم بطوری که لبخند را تنها در نصف دیگر صورت که سالم است میتوان مشاهده کرد. همچنین چشم سمت فلج شده در مقابل بسته شدن مقاومت نشان میدهد. دلیل ایجاد فلج بلز مشخص نیست و مشاهدات نشان میدهند که در هر سنی میتواند بروز کند. فرضیاتی که در مورد علت ایجاد فلج بلز وجود دارند بیان می کنند که احتمالا التهاب و ورم اعصابی که مسئول کنترل عضلات در یک سمت صورت هستند منجر به ایجاد این بیماری می شوند که خود این ورم و التهاب ممکن است ناشی از آلودگی ویروسی باشد. علائم فلج بلز معمولا در طی چند هفته کاهش می یابند و شاهد بهبود علائم بیماری هستیم. معمولا پس از شش ماه نیز علائم بطور کامل رفع میشوند. با این حال ممکن است برخی افراد علائم این بیماری را تا پایان عمر خود داشته باشند. در موارد نادری نیز ممکن است پس از بهبودی، دوباره فلج بلز ایجاد شود.

علائم فلج بلز چیست؟

معمولا علائم فلج بلز شامل موارد زیر است:

• عضلات بصورت ناگهانی شروع به ضعیف شدن میکنند. این ضعف معمولا تا جایی پیش میرود که عضلات یک سمت صورت به طور کامل فلج شوند. این فرایند ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد.
• افتادگی صورت و دشواری در تغییر شکل صورت مانند دشواری در بستن چشم ها یا لبخند زدن
• جاری شدن آب از دهان
• درد در اطراف فک یا در درون یا پشت گوش سمتی از صورت که تحت تاثیر قرار گرفته است
• افزایش حساسیت به صدا در گوش سمت فلج شده
• سر درد
• از دست دادن احساس چشایی از جمله در بخش دو سوم جلوی زبان
• تغییر در میزان اشک و بزاق تولیدی
• در موارد نادری مشاهده شده است که فلج بلز هر دو سمت صورت را تحت تاثیر قرار داده است
• باید توجه داشت که علائم فلج بلز با برخی بیماریها مانند سکته مغزی ممکن است یکی باشد بنابراین لازم است تا در صورت ایجاد علائم، حتما به اورژانس مراجعه شود

دلایل ایجاد فلج بلز چیست؟

اگرچه دلیل اصلی ایجاد فلج بلز بصورت کامل مشخص نشده است با این حال مشاهده می شود که با برخی عفونت های ویروسی در ارتباط است. ویروس هایی که می توانند منجر به بیماریهای زیر شوند با فلج بلز در ارتباط هستند:

• تبخال و تبخال تناسلی (هرپس سیمپلکس)
• آبله مرغان و زونا (هرپس زوستر)
• مونونوکلئوز عفونی (اپشتین بار)
• عفونت سیتومگالوویروس
• بیماری های تنفسی (آدنوویروس)
• سرخک آلمانی (سرخچه)
• اوریون (ویروس اوریون)
• آنفولانزا (آنفولانزای B)
• بیماری دست و پا و دهان (کوکساکی ویروس)

اعصابی که عضلات صورت را کنترل میکنند از یک مجرای استخوانی نازک عبور میکنند و به صورت میرسند. در فلج بلز مشاهده میشود که این اعصاب دچار التهاب و ورم میشوند که معمولا تحت تاثیر عفونت ویروسی هستند. علاوه بر عضلات صورت، اعصاب آسیب دیده منجر به اختلال در سیستم بزاقی، اشکی، حس مزه ها و استخوان کوچکی در میانه گوش میشوند.

عوامل خطر ایجاد فلج بلز چیست؟

عوامل خطر عامل ایجاد بیماری نیستند اما احتمال ایجاد آن را افزایش میدهند؛ به این‌ معنی که در افرادی که این عوامل را دارند احتمال بیشتری وجود دارد تا بیماری ایجاد شود.

فلج بلز در افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر رخ میدهد:

1. افراد حامله از جمله در سه ماهه سوم حاملگی و افرادی که از وضع حمل آنها یک هفته گذشته است
2. افراد مبتلا به عفونت مجاری تنفسی فوقانی مانند افراد مبتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا
3. افراد مبتلا به دیابت
4. افراد دارای فشار خون بالا
5. افراد دارای اضافه وزن
6. مسمومیت
7. آسیب و جراحت
8. بیماری لایم
9. بیماری میاستنی گراویس
10. بیماری ام اس
11. عفونت با ویروس هرپس

احتمال عود مجدد فلج بلز نادر است اما در افرادی که دوباره بروز میکنند معمولا سابقه‌ خانوادگی دارند، به این معنی که در اقوام درجه یک آنها میتوان افرادی را یافت که سابقه عود مجدد فلج بلز دارند بنابراین این احتمال وجود دارد که فلج بلز با توارث و ژنهای افراد نیز مرتبط است.

درمان قطعی فلج بلز

بسیاری از افرادی که دچار فلج بلز میشوند بصورت کامل درمان میشوند. گاهی افراد مبتلا به فلج بلز نیاز به درمان دارند و گاهی ممکن است بدون نیاز به درمان بهبود یابند. همچنین نمی توان یک روند درمانی یکسان را برای همه تجویز کرد. با توجه به اینکه چشم سمت آسیب دیده بسته نمیشود محافظت از آن در این دوره بسیار مهم است. استفاده از قطره های مرطوب کننده چشم در این دوره توصیه می شود. همچنین توصیه میشود از محافظ چشم و عینک استفاده شود تا سطح چشم آسیب فیزیکی نبیند.

داروهای استفاده شده جهت درمان فلج بلز:

• کورتیکواستروئیدها: این دارها بعنوان داروی ضدالتهاب به کار میروند.
• داروهای ضد ویروسی: مطالعات نشان میدهند که دارهای ضد ویروسی به تنهایی تاثیری در درمان فلج بلز ندارند اما زمانی که همراه با کورتیکو استروئیدها به کار میروند ممکن است مفید باشند. البته این مسئله نیز در حال حاضر اثبات قابل اتکایی ندارد.
• فیزیوتراپی: این روش درمانی برای جلوگیری از تضعیف و تخریب عضلات تضعیف شده به کار میرود.
• جراحی: امروزه جراحی جزو روشهای درمانی پیشنهادی نیست زیرا ممکن است آسیب های غیرقابل جبران و دائمی در پی داشته باشد. در موارد نادری، ممکن است جراحی پلاستیک برای بهبود مشکلات عصبی صورت توصیه شود. از روشهای جراحی احتمالی میتوان به لیفت ابرو، لیفت پلک، پیوند عصبی و ایمپلنت های صورت اشاره کرد.

درمان خانگی برای فلج بلز

روشهای درمانی که میتوان در خانه برای بهبود علائم فلج بلز استفاده کرد شامل موارد زیر است

• استفاده از قرص های مسکن
• تمرین های فیزیوتراپی در خانه

همچین داروها یا روشهای درمانی زیر نیز میتوانند در کنار روشهای درمانی بیان شده مفید باشند:

• طب سوزنی
• بوتاکس