انواع جراحی دیسک کمر به روش بسته و روش باز

ستون فقرات شامل چندین استخوان به نام مهره می‌باشد که روی هم چیده شده‌اند. بین هر استخوان یک دیسک قرار دارد. هر دیسک از دو قسمت تشکیل شده است، ماده ژله‌ای داخلی به نام هسته پالپوس (نوکلئوس پالپوزوس) و غضروف خارجی که فیبروز آنولوس نامیده می‌شود. گاهی ژله داخل دیسک به دلیل آسیب دیدگی یا فشار مکرر بر روی دیسک جابجا می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، این ماده ژله‌ای ممکن است از دیسک خارج شود و به عصب نخاعی فشار بیاورد. دیسک کمر، یکی از رایج‌ترین اختلالات مربوط به ستون فقرات است که سالانه بسیاری از افراد را درگیر می‌کند. پارگی دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دیسک‌های بین‌مهره‌ای در اثر فرسایش یا ضربه، دچار آسیب شود. آسیب دیسک در مراحل پیشرفته‌تر باعث پارگی لایه بیرونی و خارج شدن ماده‌ی ژله‌ای مانند درون آن می‌شود. در این حالت می‌گوییم بیرون‌زدگی یا فتق دیسک اتفاق افتاده است. دیسک کمر در مراحل اولیه نیاز به درمان خاصی ندارد و با استراحت، فیزیوتراپی و راه‌حل‌های ساده بهبود می‌یابد؛ اما اگر دیسک به موقع پیگیری نشود، شدت بیشتری پیدا کرده و در صورتی که باعث فشار بر روی نخاع و ریشه‌های اعصاب شود، مشکلات پیچیده‌تری را برای انسان ایجاد می‌کند. جراحی دیسک کمر آخرین راهکار درمانی است که در صورت عدم دریافت نتیجه از روش‌های قبلی، برای برطرف کردن اختلال ایجاد شده و کاهش درد، پیشنهاد می‌شود. در این بخش به معرفی انواع روش‌های جراحی دیسک کمر پرداخته و در مورد هریک از آنها توضیحاتی را عنوان می‌کنیم.

علت دیسک کمر

معمولاً در بزرگسالی، دیسک‌های بین مهره‌ای رو به زوال می‌رود و فضای بین مهره‌ها باریک‌تر می‌شود. در این شرایط، احتمال فتق دیسک بالا می‌رود. عوامل زیر می‌تواند تأثیر مستقیم روی فتق دیسک بگذارد:

• کشیدگی یا رگ به رگ شدن
• آسیب دیدگی کمر یا گردن
• بلند کردن اجسام سنگین به صورت اشتباه
• اضافه وزن و چاقی بیش از حد
• استعمال دخانیات

علائم دیسک کمر

بسته به اینکه این اتفاق در کدام قسمت ستون فقرات می‌افتد، علائم آن مختلف است؛ اما شایع‌ترین آن کمردرد است. همچنین علائم زیر نیز در افراد دارای دیسک کمر مشاهده شده است:

1. خواب رفتگی و گزگز اندام‌های تحتانی مثل شست پا. این مورد از علائم، مربوط به علائم دیسک کمر در پاها است که منجر به درد سیاتیک ، جلوی زانو یا ران، پشت ران، یا ساق پا می‌شود.
2. عدم کنترل ادرار و مدفوع
3. ضعف اندام‌های تحتانی یا دراپ فوت

جراحی بسته یا لیزری دیسک کمر

عمل لیزری دیسک کمر روشی است که در آن یک پروب لیزری بسیار باریک و کوچک وارد دیسک شده و توسط آن اشعه‌ی لیزر به ماده‌ی درونی دیسک تابانده می‌شود تا با مدولاسیون عصبی و کاهش فشار داخلی دیسک، درد بیمار برطرف شود. عمل لیزر دیسک کمر یا دیسکتومی لیزری جزء روش‌های عمل بسته‌ی دیسک کمر محسوب می‌شود که به طور قابل توجهی، اختلال عصبی در ستون فقرات را برطرف کرده و درد بیمار را کاهش می‌دهد. این عمل تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. لیزری که در این روش به کار می‌رود به طور ویژه برای این منظور طراحی شده و طول موج لیزر به نحوی است که توسط بافت نرم داخل دیسک جذب می‌شود و تنها میزان مناسبی از گرما به ماده‌ی داخل دیسک منتقل شده، تا حدی که رطوبت داخل دیسک به میزان مورد نظر جراح تبخیر شود و گرمای بیش از حدی به دیسک اعمال نشود. بدین ترتیب فشار داخل دیسک کاهش پیدا می‌کند و با ایجاد یک زخم بسته در داخل دیسک از بیرون‌زدگی مجدد دیسک جلوگیری می‌شود.

جراحی لامینکتومی

بیمار معمولاً روی شکم روی تخت عمل خوابانده می‌شود. طول شکاف مورد نیاز برای انجام این عمل به تعداد سطوح درمانی بستگی دارد. به عبارت دیگر، یک لامینکتومی تک سطحی ممکن است فقط به یک شکاف کوچک نیاز داشته باشد در حالی که برای انجام لامینکتومی های چند سطحی باید شکاف‌هایی به اندازه 7 تا 10 سانتی‌متر ایجاد شوند. یک ملاحظه دیگر این است که آیا عمل جراحی به صورت باز انجام شود یا به صورت کم تهاجمی‌تر. در عمل جراحی باز ممکن است از یک ریترکتور به منظور جدا کردن عضلات از بافت چربی ستون فقرات استفاده شود تا دسترسی به لامینای مهره‌ها امکان‌پذیر شود. بخشی از لامینا برداشته می‌شود تا رباط زرد (یک رباط الاستیکی شکل که بین مهره‌ها قرار دارد) نمایان شود. سپس جراح یک حفره در رباط زرد یا رباط فلاووم ایجاد می‌کند تا به کانال نخاع دست پیدا کند. زمانی که عصب تحت فشار دیده شد، علت فشرده شدن آن را می‌توان مشخص کرد. بیشتر موارد فشرده شدن عصب‌ها به دلیل فتق دیسک اتفاق می‌افتند. به هر حال، منابع دیگر فشار بر عصب‌ها عبارتند از:

• یک قطعه دیسک (این غالباً باعث بروز علائم شدید می‌شود).
• یک استئوفیت یا خار استخوانی (یک بیرون‌زدگی سخت استخوانی)
• بیرون‌زدگی / تحلیل دیسک
• آرتروز فاست یا کیست‌ها
• تومورها

جراح معمولاً عصب را عقب کشیده و منبع فشار را برمی‌دارد. فشار بر روی عصب نخاعی یا اجزای عصب‌ها برداشته می‌شود. در صورت لزوم ممکن است جراح عمل فیوژن ستون فقرات را با استفاده از ابزارهایی برای کمک به تثبیت ستون فقرات انجام دهد. برای برداشتن بخشی از استخوان و یا درمان سطوح متعدد ستون فقرات کمری ممکن است انجام عمل‌های فیوژن و ابزار دقیق ضرورت یابند. در عمل فیوژن ستون فقرات یک گرافت استخوانی مانند استخوان خود بیمار (اوتوگرافت) با استفاده از ابزار دقیق (مانند میله، پیچ‌ها، پلیت ها) در ستون فقرات قرار داده می‌شود. گرافت استخوانی به تحریک رشد استخوان جدید و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. پس از اتمام عمل جراحی لامینکتومی کمری، بافت‌های نرم که کنار زده شده بودند، سر جای خود قرار داده شده و شکاف ایجاد شده با استفاده از بخیه بسته می‌شود.

جراحی میکرودیسککتومی

• در روز عمل، پس از بستری شدن در کلینیک، بی‌حسی موضعی به شما داده می‌شود و به اتاق عمل منتقل می‌شوید.
• شما را ببر روی تخت و به روی شکم قرار می‌دهند و جراح با ایجاد یک برش 2 و نیم تا 3 و نیم سانتی‌متری در کمر، درست در بالای دیسک آسیب‌دیده، عمل جراحی را آغاز می‌کند.
• یک میکروسکوپ خیلی کوچک دارای منبع نور به نام آرتروسکوپ از طریق این برش وارد محل آسیب شده و از آن برای مشاهده ناحیه مورد نظر استفاده می‌شود.
• با استفاده از ابزارهای جراحی کوچک و قیچی مانند، جراح شروع به برش و برداشتن هرگونه ماده و بافت دیسکی بیرون زده و آسیب‌دیده می‌کند. با این کار فضای داخل ستون فقرات آزاد می‌شود و فشار بر عصب کاهش می‌یابد. در برخی موارد، ممکن است قسمتی از استخوان که از عصب ریشه محافظت می‌کند نیز برداشته شود.
• هنگامی که تمام بافت آسیب‌دیده و مواد دیسک برداشته می‌شود، ابزار جراحی خارج می‌شود و برش با استفاده از بخیه بسته می‌شود. شما را به بخش مراقبت‌های بعد از عمل منتقل می‌کنند تا هنگام بهبودی از مواد بی‌حسی و بیهوشی تحت نظر باشید. بیشتر بیماران در همان روز عمل جراحی از کلینیک مرخص می‌شوند.

جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

ابتدا با عملیات عکس برداری، ناحیه ی مورد نظر تشخیص و شناسایی می شود. سپس پزشک ناحیه ی مورد نظر را با دارو های بی حسی قوی، به صورت موضعی لمس و بی حس می کند. بعد از آن جراح، عمل آندوسکوپی را با ورود آندوسکوپ نوری از طریق ایجاد یک برش کوچک در پوست آغاز می کند. این دستگاه مجهز به کانول های ریز کار است و با دقت به سمت محل آسیب دیدگی دیسک رانده می شود. بافت دیسک اکسترود شده را می توان به آهستگی از بین برد. باقیمانده های بیرون زده را نیز با استفاده از یک نوکلئیزر لیزر مخصوص از بین می برند. در موارد خاص ، هسته ژل مانند دیسک بین مهره ای با کمک کیمو پاپین ( آنزیم ویژه پروتئین شکن ) کوچک می شود. این کار کمک می کند تا پزشک حلقه فیبری را از بین ببرد تا به روند بهبودی پس از جراحی کمک ویژه ای کند. برای احیای مجدد دیسک نخاعی، سایش استخوان مهره کلسیفیه شده توسط ابزار های کوچک انجام می شود. این کار منجر به خونرسانی بهتر در بافت دیسک می شود و می تواند یک حلقه فیبری محکم و پایدار ایجاد نماید.

مراقبت های لازم بعد از انجام جراحی دیسک کمر

• بعد از انجام جراحی باز و یا بسته دیسک کمر ، حتماً باید به نکات و موارد مهمی جهت مراقبت از ناحیه آسیب دیده و جلوگیری از بازگشت عارضه توجه کرد.
• تعویض به موقع پانسمان و استفاده از مواد کاملاً استریل و بهداشتی
• خشک و تمیز نگه داشتن محل بخیه ها
• خودداری از انجام رانندگی، بلند کردن اشیا، بالا رفتن از پله، ایستادن و یا نشستن به مدت طولانی
• استفاده از تشک استاندارد و مناسب
• انجام ورزش‌های مناسب زیر نظر فیزیوتراپی جهت تقویت عضلات کمر و شکم
• مراجعه به پزشک در صورت وجود علائم مربوط به عفونت نظیر تب، قرمزی محل زخم، وجود ترشح مایع زرد رنگ در بخیه ها، تورم و سفت شدن زخم
• مراجعه به پزشک در صورت وجود سر درد شدید
• عدم استفاده از پماد، بتادین و محلول های شیمیایی بر روی زخم
• استفاده از کمربندهای طبی و بریس جهت ثابت نگه داشتن ستون فقرات
• عدم استعمال دخانیات
• استفاده از دوره های فیزیوتراپی و توانبخشی

مقایسه جراحی باز و بسته دیسک کمر

همانگونه که از اصطلاح جراحی باز مشخص است، برای انجام این نوع جراحی بایستی منتظر ایجاد برشهایی بر روی بدن و در واقع باز کردن بدن باشید. طبیعتاً نواحی برش‌ خورده در جراحی دیسک کمر باز، بزرگ خواهند بود تا جراح کاملاً بر موضع عمل دسترسی و اشراف داشته باشد. همچنین امکان دارد که جراح در روند عمل، برخی از عضلات و تاندون‌ها را نیز ببرد تا دسترسی بهتر و بیشتری به نواحی آسیب دیده کمر پیدا کند. چون ممکن است در حین عمل بافت ها دچار آسیب شوند و دوران نقاهت طولانی شود.

مزایا و معایب هر روش

از مزایای اصلی جراحی دیسک کمر بسته هم میتوان به کوچک بودن برش‌های جراحی اشاره کرد. برعکس جراحی های باز که تقریباً برشهایی ۲۰ سانتی‌ یا بزرگتر در بدن بیمار ایجاد می شود، در عمل بسته جراح با ایجاد تنها یک برش ۳ میلی‌متری روند جراحی را طی میکند. کوچکتر بودن این برش می تواند از خطراتی نظیر عفونت جلوگیری کند و دوران نقاهت نیز کوتاه‌تر خواهد بود. افزون بر این در جراحی به روش بسته جراح می‌تواند بدون بریدن بافت ها و عضلات بدن و با استفاده از تکنولوژی های نوین و دستگاه‌های پیشرفته، اقدام به ترمیم و درمان عارضه‌ دیسک کمر فرد بیمار نماید.

در جراحی دیسک کمر به روش باز، بایستی خودتان را برای بستری شدن به مدت تقریباً یک هفته یا شاید بیشتر در بیمارستان آماده کنید تا در این مدت زخم های جراحی در بدن تا حدودی التیام یابد و تحت نظر پزشک جراح خود باشید؛ اما دوران بستری در روش جراحی بسته تقریباً به نصف کاهش می‌یابد. البته بیشتر بیماران حتی مدت زمان کوتاه تری را در بیمارستان می گذرانند؛ چراکه برخی از عمل‌های بسته به صورت سرپایی و با استفاده از بی‌حسی موضعی در تایم کوتاهی انجام می‌گردد.

مدت زمان جراحی و دوران نقاهت دو روش جراحی دیسک کمر

جراحی دیسک کمر باز به دلیل داشتن مراحل متعدد، ممکن است تا چند ساعت به طول بیانجامد. حال آن که برخی از جراحی ‌های بسته دیسک کمر تنها در عرض نیم ساعت انجام می شوند. این تفاوت می‌تواند موجب آرامش خاطر آن دسته از بیمارانی شود که نسبت به بیهوشی ترس یا حساسیت دارند.

• چگونه بدنسازی و دیسک کمر را مدیریت کنیم؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-14تاریخ بروز رسانی : 1401-09-26



• پیگیری های بعد از عمل پلاسما
  تاریخ انتشار : 1395-08-12تاریخ بروز رسانی : 1400-06-22



• راهنمای بستری بیماران جهت عمل لیزر پلاسما
  تاریخ انتشار : 1395-08-12تاریخ بروز رسانی : 1400-06-22



• فیلم جراحی لیزری دیسک
  تاریخ انتشار : 1396-02-30تاریخ بروز رسانی : 1400-06-22



• سیر تغییرات علائم بیمار پس از درمان با لیزر پلاسما و تکنیک لیزری PLDH
  تاریخ انتشار : 1400-08-07تاریخ بروز رسانی : 1400-09-03



• آیا بدون جراحی باز میتوان بیرون زدگی دیسک را درمان کرد؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-07تاریخ بروز رسانی : 1400-06-22



• جراحی لیزری بیرون زدگی دیسک و درمان درد سیاتیک
  تاریخ انتشار : 1400-06-20تاریخ بروز رسانی : 1402-04-18



• مقایسه عوارض جراحی لیزری دیسک با جراحی باز
  تاریخ انتشار : 1400-06-24تاریخ بروز رسانی : 1400-06-27



• عوارض جراحی لیزری دیسک کمر
  تاریخ انتشار : 1400-06-27تاریخ بروز رسانی : 1400-06-31



• به چه عللی دیسک کمر میگیریم؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-29تاریخ بروز رسانی : 1400-06-30



• نحوه جراحی لیزری بیرون زدگی دیسک کمر
  تاریخ انتشار : 1400-07-14تاریخ بروز رسانی : 1400-07-21



• دیسک توراسیک چیست و چگونه درمان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-02تاریخ بروز رسانی : 1401-02-22



• درمان بیرون زدگی دیسک های کمری
  تاریخ انتشار : 1400-08-27تاریخ بروز رسانی : 1400-08-30



• درمان بیرون زدگی دیسک های گردنی با لیزر
  تاریخ انتشار : 1400-09-04تاریخ بروز رسانی : 1400-09-13



• روشهای غیرجراحی درمان بیرون زدگی دیسک
  تاریخ انتشار : 1400-09-11تاریخ بروز رسانی : 1400-09-13



• درمان عود هرنی دیسکال با لیزر پلاسما در بیماران با سابقه عمل جراحی باز
  تاریخ انتشار : 1400-09-15تاریخ بروز رسانی : 1400-09-26



• جراحی دیسک های استخوانی شده توراسيك
  تاریخ انتشار : 1401-02-26تاریخ بروز رسانی : 1401-02-27



• آیا دیسک کمر میتواند باعث فلج شدن پاها شود؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-11تاریخ بروز رسانی : 1401-04-16



• علائم دیسک کمر عصبی چیست و چگونه می توان آنها را کنترل کرد؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-19تاریخ بروز رسانی : 1401-04-23



• تاثیرات لیزر پلاسما بر روی مهره های مجاور دیسک و صفحات غضروفی
  تاریخ انتشار : 1401-05-07تاریخ بروز رسانی : 1401-05-10