چگونه بفهمیم دیسک کمر داریم؟

استخوان‌ها (مهره‌ها) که ستون فقرات را در کمر شما تشکیل می‌دهند توسط دیسک‌های کوچک اسفنجی محافظت می‌شوند. وقتی این دیسک‌ها سالم باشند، به عنوان کمک فنر عمل می‌کنند و ستون فقرات را منعطف نگه می‌دارند؛ اما زمانی که دیسک آسیب ببیند، ممکن است دچار برآمدگی یا پارگی شود. به این دیسک، دیسک برآمده یا فتق گفته می‌شود. همچنین ممکن است لغزش یا پارگی دیسک نیز نامیده شود. فتق دیسک در هر قسمت از ستون فقرات می‌تواند اتفاق بیفتد؛ اما بیشتر در قسمت تحتانی کمر (ستون فقرات کمری) ایجاد می‌شود. برخی از آنها در گردن (ستون فقرات گردنی) و به ندرت در قسمت فوقانی پشت (ستون فقرات سینه) رخ می‌دهد. سیاتیک در واقع یک عصب است که ممکن است تحت فشار قرار گیرد و تحریک شود مانند یک دیسک برآمده که در ستون فقرات کمر به سمت خارج فشار می‌آورد و سپس عصب سیاتیک را تحریک یا فشرده می‌کند. هنگامی که دیسک شکسته یا فتق می‌شود می‌تواند با نشت بر روی عصب سیاتیک باعث ایجاد سیاتیک می شود. یکی از مهمترین تفاوت‌های بین دیسک کمر و درد سیاتیک این است که سیاتیک را می‌توان در زمان نسبتاً کوتاهی درمان کرد. در مقابل، بیرون‌زدگی دیسک به مراقبت بیشتری نیاز داشته و می‌تواند نشان دهنده وجود یک عارضه دائمی باشد. بیرون‌زدگی دیسک ، اگر درمان نشود، تأثیرات منفی بسیار شدیدتری بر کیفیت زندگی بیمار خواهد داشت. در عین حال، این دو عارضه را به راحتی می‌توان با یکدیگر اشتباه گرفت. بدون ابزارهای تشخیصی، تعیین اینکه بیمار به کدام یک از این عارضه‌ها مبتلا شده کار دشواری است. گاهی اوقات هم بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند محرک درد سیاتیک شود؛ اما عکس آن هرگز اتفاق نمی‌افتد. پروتکل‌ها و گزینه‌های درمانی بسیاری برای کمک به رفع هر دو عارضه وجود دارد.

علل دیسک کمر

دو دلیل اصلی برای ایجاد دیسک کمر وجود دارد:

• سایش و پارگی: هرچه سن شما بالاتر می‌رود، دیسک‌های شما خشک‌تر می‌شوند و انعطاف‌پذیری خود را از دست می دهند.
• آسیب‌دیدگی ستون فقرات: این امر ممکن است باعث ایجاد پارگی یا ترک در لایه بیرونی سخت دیسک شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، ژل ضخیم داخل دیسک می‌تواند از طریق این پارگی یا ترک لایه بیرونی دیسک بیرون بزند که باعث می‌شود دیسک برآمده یا شکسته شود.

علائم دیسک کمر

هنگامی که فتق دیسک به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند، می‌تواند باعث ایجاد درد، بی‌حسی و ضعف در ناحیه بدن در جایی شود که عصب در آن حرکت می‌کند. فتق دیسک در قسمت تحتانی کمر می‌تواند باعث درد و بی‌حسی در باسن و پایین پا شود. به این بیماری سیاتیک گفته می‌شود که شایع‌ترین علامت فتق دیسک کمر است. اگر دیسک دچار برآمدگی شده اما به عصب فشار نمی‌آورد، ممکن است فقط احساس کمردرد داشته باشید یا هیچ دردی نداشته باشید. اگر ضعف یا بی‌حسی در هر دو پا به همراه از بین رفتن کنترل مثانه یا روده دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این می‌تواند نشانه بیماری نادر اما جدی به نام سندرم نشانگان دم اسب باشد.

عوامل خطر دیسک کمر

برخی عوامل خطر وجود دارند که نمی‌توانید از آنها جلوگیری کنید مانند پیر شدن، مرد بودن و سابقه آسیب در کمر. با این حال، برخی عوامل خطر نیز وجود دارند که می‌توانید از آنها پیشگیری کنید:

• نشستن به مدت طولانی
• اضافه وزن داشتن
• بعد از مدت طولانی عدم تحرک، ورزش نکردن، یا ورزش بیش از حد شدید
• سیگار کشیدن که باعث می‌شود دیسک‌های نخاعی نتوانند مواد مغذی را جذب کنند.
• بلند کردن یا کشیدن اجسام سنگین
• خم شدن یا پیچاندن مکرر کمر
• فشار بدنی شدید
• حرکات تکراری
• قرار گرفتن در معرض لرزش ثابت مانند رانندگی
• درد ناشی از فتق دیسک می‌تواند از ناحیه کمر شروع شود، سپس به تدریج به سمت پایین پا رفته و معمولاً فقط در یک طرف بدن شما تأثیر می‌گذارد. درد ناشی از دیسک می‌تواند شبیه به سایر مشکلات پزشکی، به ویژه مشکلات عضلانی مانند سندرم پیریفورمیس باشد.

تشخیص دیسک کمر و سیاتیک

یک تشخیص در نتیجه یک شرح حال دقیق و ارزیابی فیزیکی و همچنین سایر آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. ام آر آی
2. الکترومیوگرافی / تست سرعت هدایت عصبی (EMG / NCV)
3. سی تی اسکن
4. دیسکوگرافی تحریک
5. میلوگرام
6. تزریق تشخیصی ستون فقرات

علل سیاتیک

در برخی موارد، سیاتیک در دوران بارداری یا در اثر آسیب های شدید مانند داشتن تصادف سنگین به وجود می آید. به طور کلی سیاتیک، توسط چندین بیماری مختلف پزشکی، به وجود می آید. از جمله:

• دیسک فتق یا لغزنده که باعث فشار به ریشه عصب سیاتیک می شود. این شایعترین علت سیاتیک است. دیسک ها بالشتک های بین هر مهره ستون فقرات هستند. دیسک فتق زمانی رخ می دهد که مرکز ژله ای داخل دیسک از دیواره ی خارجی خود بیرون بریزد.
• بیماری دیسک انحطاطی: سایش طبیعی دیسک های بین مهره های ستون فقرات، است. ساییدگی دیسک ها باعث کوتاه شدن قد آنها و باریک شدن مجاری عصب می شود در نتیجه تنگی نخاع به وجود می آید.
• تنگی نخاع، باریک شدن غیرطبیعی کانال نخاع است. این باریک شدن فضای موجود برای نخاع و اعصاب را، کاهش می دهد.
• اسپوندیلولیستیز : لغزش یک مهره است. در آن مهره ای که با آن که در بالای یک مهره دیگر، قرار دارد. خارج از ردیف خود، قرار گرفته و دهانه ای را که عصب از آن خارج می شود، باریک می کند. استخوان نخاعی خارج شده، عصب سیاتیک را، مورد فشار قرار می دهد.
• آرتروز مفاصل : خارهای استخوان می توانند، اعصاب کمر را فشرده کنند.
• تومور: تومورهایی که در کانال نخاع کمر وجود دارند؛ عصب سیاتیک را فشرده می کنند.
• سندرم Piriformis: نوعی بیماری است؛ که با سفت یا اسپاسم شدن عضله پیریفورمیس، عضله کوچکی که در عمق باسن قرار دارد، به وجود می آید. این بیماری، عصب سیاتیک را تحت فشار قرار داده و تحریک می کند. سندرم Piriformis یک اختلال عصبی عضلانی غیرمعمول است.
• سندرم Cauda equina : یک بیماری نادر اما جدی است. روی دسته اعصاب انتهای نخاع به نام cauda equina تأثیر می گذارد. این سندرم باعث درد در پایین پا، بی حسی در اطراف مقعد و از دست دادن کنترل روده و مثانه می شود.

علائم سیاتیک

1. درد متوسط تا شدید در ناحیه کمر، باسن و پایین پا.
2. بی حسی یا ضعف در کمر، باسن یا پا.
3. دردی که با حرکت بدتر می شود.
4. ناتوانی در حرکت
5. احساس سوزن سوزن شدن در ساق پا، انگشتان پا یا پا.
6. از دست دادن کنترل روده و مثانه

درمان دیسک کمر و سیاتیک

اگر تردید دارید که دچار درد سیاتیک شده‌اید یا بیرون‌زدگی دیسک، طول مدت و نوع علائمتان را به پزشکتان اطلاع دهید. پزشک تاریخچه بیماریتان را بررسی کرده و از شما یک معاینه فیزیکی به عمل می‌آورد. بعد از انجام مراقبت‌های محافظه‌کارانه مناسب، آزمایش‌های ام‌آرآی و عکس‌های رادیولوژی می‌توانند تأیید کنند که ریشه یک عصب کمری فشرده شده است یا خیر.

درمان‌های محافظه‌کارانه که با هدف کاهش درد انجام می‌گیرند عبارتند از:

• استفاده از کیسه‌های سرد یا گرما
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا سایر داروهای مسکن
• داروهای ریلکس کننده عضلات
• درمان‌های جایگزین مثل طب سوزنی
• فیزیوتراپی

پزشک یا فیزیوتراپیست شما روش صحیح خم شدن و بلند کردن اجسام را به شما آموزش خواهند داد تا از وخیم‌تر شدن عارضه‌تان جلوگیری شود.

• تغییر در فعالیت‌ها

درمان درد سیاتیک معمولاً نیازمند جراحی نیست. در واقع، جراحی تنها برای درصد ناچیزی از بیماران ضروری است. ممکن است پزشک توصیه کند که در فعالیت‌های فیزیکی‌ تغییراتی ایجاد کنید. این تغییرات می‌تواند شامل اجتناب از بعضی فعالیت‌های تفریحی و کاری باشد.

• بریس

گاهی اوقات برای تسکین درد کمر استفاده از بریس‌های خاصی تجویز می‌شود. دوره‌های کوتاهی از استراحت در بستر معمولاً می‌تواند به تسکین دردهای حاد کمک کند و برای همین، به ندرت به استراحت مطلق در بستر نیاز پیدا می‌شود.

• فیزیوتراپی

یک برنامه منسجم توان‌بخشی فیزیکی به تسکین درد و التهاب، بهبود قابلیت حرکت و قدرت کمک می‌کند، همچنین کمک می‌کند تا فعالیت‌های روزمره‌تان را راحت‌تر انجام دهید. معمولاً ترکیبی از فیزیوتراپی، آب درمانی و پیلا‌تس بالینی توصیه می‌شود. غالباً برای تسکین درد یک سری حالت‌های قرارگیری بدن، حرکات و تمرینات تجویز می‌شوند. برای انعطاف‌پذیری عضلات همسترینگ و همچنین برای بهبود قدرت و هماهنگی عضلات کمری و شکمی تمریناتی تجویز می‌شود (تمرینات ثبات مرکزی).

• مصرف دارو

داروها نقش مهمی در کنترل درد، تسکین اسپاسم‌های عضلانی و کمک به بازیابی یک الگوی طبیعی خواب ایفا می‌کنند. مصرف طولانی مدت داروها می‌بایست تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز مشکلاتی مثل مقاومت در برابر داروها و اعتیاد به آنها جلوگیری شود.

• تزریق اپیدورال استروئید

تزریق اپیدورال استروئید عبارت است از عملی بر روی ستون فقرات که در آن یک استروئید و معمولاً یک داروی بی‌حسی به منطقه‌ای از ستون فقرات به نام فضای اپیدروال تزریق می‌شود. عصب‌ها، مایع نخاعی و نخاع همگی در درون یک کیسه غشایی به نام دورا قرار دارند. تزریق به بیرون از این غشاء انجام می‌شود. این تزریق برای کاهش التهاب ریشه‌های عصبی یا دیسک‌های بین مهره‌ای مفید است. کاهش التهاب می‌تواند باعث کاهش درد سرچشمه گرفته از این ساختارها شود.

• جراحی

جراحی تنها زمانی ضروری می‌شود که سایر گزینه‌های درمانی نتوانند دردتان را در یک سطح منطقی نگه ‌دارند و دیگر اینکه بیماری زمینه‌ای شما برای جراحی مناسب باشد. جراحی می‌بایست هرگونه ناپایداری مکانیکی و مشکلات فشردگی عصب را درمان کند. این جراحی‌ها معمولاً با استفاده از میکرودیسککتومی (سوراخ کلید) انجام می‌شوند. پزشک بر اساس طول مدت و شدت علائم‌ تشخیص می‌دهد که آیا شما کاندید مناسبی برای جراحی هستید یا خیر. اگر عارضه‌ باعث سندرم دم اسبی شده باشد (که شامل علائمی مثل نقص عملکرد مثانه، بی‌اختیاری ادرار یا بی‌حسی شدید در ناحیه کفل است)، در این صورت باید فوراً تحت عمل جراحی قرار بگیرید.

درمان جراحی برای درد سیاتیک، «جراحی رفع فشار از ستون فقرات» است. در این جراحی، هدف برداشتن هرگونه بیرون‌زدگی دیسک یا استونزی ( تنگی کانال ) است که بر عصب کمری درگیر فشار می‌آورد تا به این ترتیب پادرد و علائم بی‌حسی و ضعف مرتبط با آن تسکین یابند. بسته به اینکه کدام ریشه‌های عصبی درگیر شده باشند، چند نوع جراحی رفع فشار وجود دارد که عبارتند از:

• لامینکتومی
• لامینوپلاستی
• لامینوتومی
• میکرودیسککتومی

در کل، بیش از 90 درصد از بیماران جراحی‌‌های سیاتیک نتایج موفقیت‌آمیزی کسب می‌کنند.

• چگونه بدنسازی و دیسک کمر را مدیریت کنیم؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-14تاریخ بروز رسانی : 1401-09-26



• عمده ترین علل دردهای سیاتیک چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-10تاریخ بروز رسانی : 1400-06-22



• جراحی لیزری بیرون زدگی دیسک و درمان درد سیاتیک
  تاریخ انتشار : 1400-06-20تاریخ بروز رسانی : 1402-04-18



• مقایسه عوارض جراحی لیزری دیسک با جراحی باز
  تاریخ انتشار : 1400-06-24تاریخ بروز رسانی : 1400-06-27



• به چه عللی دیسک کمر میگیریم؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-29تاریخ بروز رسانی : 1400-06-30



• دیسک توراسیک چیست و چگونه درمان می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-02تاریخ بروز رسانی : 1401-02-22



• درمان بیرون زدگی دیسک های کمری
  تاریخ انتشار : 1400-08-27تاریخ بروز رسانی : 1400-08-30



• جراحی دیسک های استخوانی شده توراسيك
  تاریخ انتشار : 1401-02-26تاریخ بروز رسانی : 1401-02-27



• تاثیر دگزامتازون در زمان قطع عصب سیاتیک
  تاریخ انتشار : 1401-03-19تاریخ بروز رسانی : 1401-03-22



• سیاتیک چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-07تاریخ بروز رسانی : 1401-04-12



• آیا دیسک کمر میتواند باعث فلج شدن پاها شود؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-11تاریخ بروز رسانی : 1401-04-16



• علائم دیسک کمر عصبی چیست و چگونه می توان آنها را کنترل کرد؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-19تاریخ بروز رسانی : 1401-04-23



• تاثیر آب درمانی بر کمر درد و بیرون زدگی دیسک
  تاریخ انتشار : 1401-05-30تاریخ بروز رسانی : 1401-06-01



• عمل بسته دیسک کمر چقدر طول می کشد و شرایط بیمار پس از عمل چگونه است؟
  تاریخ انتشار : 1401-06-11تاریخ بروز رسانی : 1401-06-13



• ابتلا به ویروس کرونا در مبتلایان به بیرون زدگی دیسک
  تاریخ انتشار : 1401-06-15تاریخ بروز رسانی : 1401-06-20



• انواع جراحی دیسک کمر به روش بسته و روش باز
  تاریخ انتشار : 1401-07-09تاریخ بروز رسانی : 1401-07-15



• درباره جراحی لیزری جدیدترین روش درمان دیسک کمر بیشتر بدانید
  تاریخ انتشار : 1401-07-15تاریخ بروز رسانی : 1402-04-04



• انواع جراحی دیسک کمر به روش بسته و روش باز
  تاریخ انتشار : 1401-07-29تاریخ بروز رسانی : 1401-08-02



• درباره جراحی لیزری جدیدترین روش جراحی دیسک کمر بیشتر بدانید
  تاریخ انتشار : 1401-08-08تاریخ بروز رسانی : 1401-08-14



• پرسش و پاسخ درباره پارگی دیسک کمر
  تاریخ انتشار : 1402-04-07تاریخ بروز رسانی : 1402-04-21